عرصه های دریایی جولانگاه توسعه پایدار - جعبه مهر

به گزارش روز یکشنبه خبرنگاران، ایران کشوری است که از شمال دریای خزر و از جنوب خلیج فارس و دریای عمان آن را در بر گرفته است، خط ساحلی کشور حدود 6 هزار کیلومتر است بنابراین کشوری دریا محور است و این مزیتی که اگر به درستی برنامه ریزی گردد می توان از پتانسیل موجود در راستای توسعه پایدار در کشور بهره برد.

چند سالی است که شاهد توسعه در بخش های مختلف در کشور هستیم که شاید در مقیاس های بزرگی اتفاق می افتد و گاه، غیر قابل پیش بینی است، در واقع کشور درگیر توسعه است و با توجه به اینکه سیاستهای کلان بر این است که توسعه به سمت سواحل، سوق داده گردد، بنا به گفته شهرام فداکار مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان محیط زیست، سال 97، سالی پر دردسر و پر دغدغه ای برای بخش دریایی سازمان محیط زیست به شمار می آمد چون هجوم صنایع به سمت سواحل یک هجوم غیر قابل پیش بینی بود.

** معین تکلیف 40 پروژه بزرگ در خط ساحلی

فداکار روز یکشنبه در گفت و گو با خبرنگار علمی خبرنگاران گفت: طی چند سال اخیر شاهد شتاب روز افزون توسعه در کشور بودیم که با توجه به اینکه بر توسعه سواحل تاکید شده شاهد هجوم صنایع آب بر به سمت سواحل کشور هستیم؛ شاید به دلایلی مانند بحران آب در کشور پروژه های سنگین آب بر به سمت سواحل سوق داده شده اند تا از آب دریاها استفاده گردد.

وی اضافه کرد: یا اینکه پروژه های کلان آب شیرین کن داخل سرزمین را به سمت سواحل بردیم و سعی کردیم از دریاها برای تامین آب شرب و حتی صنعت استفاده کنیم، حتی سیاست ها به سمتی می رود که در تامین آب شرب، کشاورزی و کشت های گلخانه ای نیز از آب دریاها استفاده گردد.

فداکار ادامه داد: در نتیجه بیشتر انرژی ما در سالی که گذشت بر روی پروژه های مشمول ارزیابی زیست محیطی گذاشته شد که در این راستا می بایست مطالعه، آنالیز و بازدید میدانی می شد، همچنین جلسات فنی با مجریان طرح ها گذاشته شد و ممیزی انجام گرفت.

وی گفت: در نهایت و با صرف وقت زیاد، بیش از 40 پروژه بزرگ که قرار بود در سواحل مستقر شوند را مدیریت و معین تکلیف کردیم که در نتیجه بیش از 90 درصد آنها مجوز دریافت کردند، حدود 5 تا 6 درصد رد شدند و بقیه هم احتیاج به اصلاحات و آنالیز مجدد دارند.

** شناسایی 16 منطقه دارای استعداد حفاظت

فداکار گفت: مناطق حفاظت شده در واقع مناطقی منحصر به فرد هستند که شاید زیستگاه گونه ای خاص یا تحت حمایت، محدوده جغرافیایی زیستگاهی، تنوع گونه ای بالا و چشم اندار خاصی داشته باشد، سازمان محیط زیست معیارهای خاصی برای معرفی این مناطق دارد که در تمام دنیا نیز این روال رایج است.

وی اضافه کرد: سازمان حفاظت محیط زیست در واقع به نوعی به استناد بندهایی که در قوانین حفاظت و احیای محیط زیست آمده باید به موضوع زییایی منظر نیز بپردازد یا اینکه ممکن است مناطقی باشند که فشار بر روی آنها زیاد باشد و احتیاج است که حفاظت شوند تا از تعرض انسانی در امان بمانند، در واقع اینها بعضی از معیارهای معین مناطق حفاظت شده است.

فداکار ادامه داد: از تمام خط ساحلی کشور که حدود 6 هزار کیلومتر مربع است حدود 19 منطقه دریایی تحت مدیریت سازمان محیط زیست در این خط ساحلی واقع شده است و این نسبت به 285 منطقه حفاظت شده در کشور عدد کمی است یعنی 2 تا 3 درصد عرصه های حفاظتی کشور را به خود اختصاص داده است.

وی گفت: در اهدافی که برای خود ترسیم کردیم باید عرصه مناطق ساحلی دریایی خود را به 11 تا 14 درصد برسانیم، در خشکی به این عدد رسیده ایم ولی در سواحل کم داریم.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان محیط زیست گفت: در این راستا از استانها خواستیم یک سری مناطق که پتانسیل تبدیل شدن به مناطق حفاظت شده را دارند به ما معرفی نمایند تا با معیارهای مد نظر مورد آنالیز قرار دهیم که حدود 16 منطقه را معرفی کردند.

وی تاکید نمود: در راقع با علم روز توانستیم این 16 منطقه را معین کنیم کما اینکه در پروژه های دیگری که تعریف کردیم مثلا مانند پروژه پهنه بندی سواحل مکران نیز یک سری مناطق را شناسایی خواهیم کرد، همچنین در پروژه ای که با همکاری جایکا در سواحل جنوب کشور کار می کنیم نیز یک سری دیگر از مناطق دارای استعداد شناسایی می شوند که اگر با معیارها همخوانی داشته باشند به این 16 منطقه اضافه می کنیم.

فداکار گفت: مناطقی که معرفی شدند عمدتا مناطقی هستند که در حوالی جزایر ما وجود دارند، سواحل کم عمق جزایر ما معمولا زیستگاه های مرجانی هستند و چون آبسنگ های مرجانی جزو گونه های تحت حفاظت سازمان محیط زیستند بنابراین زیستگاه های آنها به عنوان زیستگاههای حساس محسوب می شوند و سازمان محیط زیست موظف است این مناطق را به عنوان مناطق تحت مدیریت خود معرفی کند.

وی اضافه کرد: همچنین یک سری مناطق دیگری هستند که محل تخم گذاری گونه های در معرض خطر مانند لاک پشت های دریایی محسوب می شوند که آنها نیز شناسایی و معرفی شدند، بخشی از این زیستگاه ها در سیستان و بلوچستان، سواحل جزایر در خلیج فارس، سواحل استان هرمزگان و در بعضی دیگر از استان های جنوبی قرار دارند، حتی ممکن است محل گذران زندگی و زیستگاه پرندگان آبزی و کنار آبزی دریایی باشند.

فداکار گفت: در شمال کشور نیز این کار را انجام داده ایم بسیاری از مصب ها و دلتاهای رودخانه ها که پتانسیل تبدیل شدن به مناطق حفاظت شده را دارند آنالیز و معرفی کردیم، اینها بعضی از آن 16 منطقه معرفی شده هستند.

وی اضافه کرد: این مناطق را به شورای ساماندهی مناطق سازمان محیط زیست معرفی کردیم و بعد از آنالیز تمام جوانب به شورای عالی محیط زیست معرفی و در آنجا که به ریاست رییس جمهوری برگزار می گردد تصمیم نهایی گرفته می گردد.

فداکار گفت: البته در این فرایند بعضی از مناطقی که ارزش ارتقا دارند نیز معرفی شدند، مثلا منطقه ای حفاظت شده است که ما مطالعه کردیم و دیدیم کیفیت بالا رفته و احتیاج است رتبه حفاظتی آن را بالا ببریم، مثلا به عنوان پناهگاه حیات وحش معرفی کنیم که یک رتبه بالاتر از منطقه حفاطت شده است که دراین راستا جزیره دارا در خور موسی را به عنوان پارک ملی دریایی معرفی کردیم.

وی تاکید نمود: پارک ملی بالاترین رتبه حفاظتی است و محدودیت های زیادی در آن اعمال می گردد و معمولا وزارتخانه ها زیاد رغبت نشان نمی دهند چون دسترسی آنها به این مناطق سخت می گردد، از این رو تعدادشان کم است، مانند پارک ملی دریایی بوجاق در شمال و پارک ملی نایبند در جنوب که باید به خوبی حفاظت شوند.

**50 درصد مساحت تالاب های ثبت در کنوانسیون رامسر، تالاب های ساحلی است

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان محیط زیست گفت: آیین نامه اجرایی قانون حفاظت از تالاب های کشور تهیه شده که به وسیله معاونت طبیعی و تنوع زیستی سازمان حفاظت محیط زیست پیگیری می شد اما چون 50 درصد از تالاب های کشور در سواحل وجود دارند مدیریت آنها بر عهده معاونت دریایی بود تا برای تهیه آیین نامه ها یاری کند.

وی اضافه کرد: از یک میلیون و 500 هزار هکتار تالاب ایرانی ثبت شده در کنوانسیون رامسر حدود 700 هزار هکتار آن تالاب های ساحلی دریای است، یعنی 50 درصد مساحت تالاب های ثبت شده در کنوانسیون رامسر تالاب های ساحلی دریایی هستند.

فداکار ادامه داد: حدود 34 تالاب در کنوانسیون رامسر ثبت شده که از این تعداد 13 تالاب یعنی 33 درصد آن تالابهای دریایی ساحلی است، یعنی استعداد تالاب ساحلی دارند اما در کنوانسیون رامسر ثبت نشده اند.

** مدیریت پایدار سواحل در قالب همکاری با جایکا

فداکار به همکاری سازمان حفاظت محیط زیست با آژانس همکاری های بین المللی ژاپن (جایکا) در راستای حفاظت از عرصه های ساحلی اشاره نمود و گفت: پروژه تدوین و اجرای طرح جامع مدیریت و حفاظت از محیط زیست در سواحل جنوبی جمهوری اسلامی ایران سال 2018 آغاز شد که باید تا سال 2020 طرح اجرایی آن استخراج گردد که اکنون مرحله به مرحله پیش می رود.

وی اضافه کرد: این پروژه اکنون به صورت پایلوت در استان هرمزگان در حال انجام است که یک بخش از آن مطالعات آنالیز آلودگی دریا در نوار ساحلی است که در حال انجام آن هستیم.

فداکار ادامه داد: این پروژه بخش های مختلفی از جمله مطالعات اکولوژیک، مطالعات آلودگی دریا، مطالعات مالی، اجتماعی و فرهنگی دارد که تمام آنها در حال انجام است که در انتها طرح جامع سواحل تهیه گردد، اکنون گزارش های مطالعات آلودگی و آنالیز اکولوژیک محدوده طرح اجرا شده و منتطر مطالعات اجتماعی، مالی و فرهنگی مرتبط با جوامع خط ساحلی هستیم .

وی با بیان اینکه تا انتها سال 2019 باید گزارش نهایی پروژه تهیه گردد گفت: این طرح در راستای مدیریت پایدار سواحل کشور انجام می گردد که نتیجه آن را می توان به دیگر سواحل کشور نیز تعمیم داد. در واقع با انجام آن یک طرح کلی برای تمام خط ساحلی جنوبی کشور به دست می آید که می توان با کمی تغییر آنرا در سواحل شمال نیز استفاده کرد.

** مطالعه دقیق بر روی هیدروگرافی خلیج گرگان

خلیج گرگان در دریای خزر در محدوده جغرافیایی ایران و استان گلستان واقع شده است که به دلیل پس روی زیاد آب و ناتوانی در اجرای طرح های مناسب و کارشناسی، فاصله چندانی با خشکی کامل ندارد.

این خلیج در سال 1354 به همراه تالاب میانکاله و لپوی زاغمرز (در استانهای گلستان و مازندران) به عنوان نخستین مجموعه تالاب بین المللی دنیا در فهرست تالاب های کنوانسیون رامسر به ثبت رسیده است اما اکنون در خطر خشک شدن واقع شده است.

فداکار درباره اقدامات نجات خلیج گرگان گفت: طی چند سال اخیر جلسات متعددی با هدف یافتن راه حلی برای نجات خلیج گرگان برگزار شده است، در گزینه هایی که ارائه شد اول این بود که به خلیج دست نزنیم و بگذاریم همان روند طبیعی آن طی گردد.

وی اضافه کرد: گزینه بعدی لایروبی دو کانال خزینی و چپاقلی بود که عنوان شد احتیاج به مطالعات دقیق تر دارد، متولی لایروبی در کشور سازمان بنادر است که آنها مطالعات هیدروگرافی را آغاز نموده اند که بعد از آن معین می گردد که لایروبی به چه شکل و در چه مقیاسی انجام گردد حتی ممکن است در این مطالعه معین گردد که احتیاجی به لایروبی نیست.

وی تاکید نمود: با تمام اینها اما یک مطالعه دقیق بر روی هیدروگرافی منطقه لازم بود تا بدانیم که اگر هم قرار است لایروبی صورت گیرد چه اتفاقی برای تالاب میانکاله خواهد افتاد که این پروسه در حال انجام است که نمونه برداری و مطالعات روند اجرایی خودش را طی می نماید.

*** تشکیل کمیته ملی صنعت بازیافت کشتی در کشور

فداکار گفت: صنعت بازیافت کشتی یکی از صنایع آلاینده است از این رو ایجاد آن احتیاجمند آنالیز دقیق و مطالعات علمی است، بر این اساس طی برگزاری جلسات متعدد در این زمینه مکانی در دریای عمان برای راه اندازی این صنعت پیشنهاد شد اما هنوز به نتیجه ای نرسیده است.

وی اضافه کرد: همچنین معین تکلیف بخش دیگری از صنایع بازیافت کشتی ها در مقیاس کوچک تر در سواحل استانهای بوشهر و خوزستان در قالب مطالعات آنها و تهیه توضیح خدمات چگونگی استقرار چنین کارخانه هایی در حال پیگیری است اما هنوز نتیجه خاصی بیرون نیامده است.

مدیرکل دفتر سواحل و تالاب های ساحلی سازمان محیط زیست گفت: با توجه به اهمیت موضوع کمیته ملی برای این کار تشکیل شده که از وزارتخانه ها و سازمان های مختلف در آن حضور دارند و در حال انجام و فعالیت است که باید سال بعد جلسات تخصصی برگزار و نتایج معین گردد.

** به روز رسانی گزارشهای مناطق تحت مدیریت و تالابهای بین المللی ساحلی- دریایی

در این راستا مناطق حساس، تالابهای ساحلی - دریایی و مصب رودخانه ها در استان های مختلف کشور پایش و آنالیز شد که 107 مورد در تنکابن، 31 مورد در چالوس، 8 مورد در نوشهر، 6 مورد در گلوگاه، 8 مورد در بهشهر، 31 مورد در نکا، 14 مورد در محمودآباد، 51 مورد در رامسر، 8 مورد در بابلسر، 30 مورد در عباس آباد، یک مورد در ساری، 9 مورد در نور و 2 مورد در جویبار بوده است.

** دستورالعمل نحوه برآورد هزینه ها و خسارات وارده به محیط زیست ناشی از آلودگی دریا به مواد نفتی و دیگر مواد

هر ساله حوادث منجر به آلودگی نفتی در دریاها رخ می دهد، بعضی از این حوادث، به محیط زیست دریایی و فعالیت های مرتبط صدمه وارد می نماید که طبق قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل کشتیرانی، سازمان حفاظت محیط زیست موظف به برآورد خسارت و دریافت غرامت است.

به منظور برطرف اختلاف در نحوه برآورد خسارت و ارجاع به محاکم قضایی، دستورالعمل مزبور با مشارکت نظام فنی - اجرایی کشور تدوین شده و در مرحله تصویب و ابلاغ واقع شده است.

استاندارد پاکسازی سواحل و راهنمای استفاده از مواد پراکنده ساز در دریا نیز از دیگر اقدامات است که در سال گذشته و 6 ماهه اول سال 97 به انجام رسیده است.

** استاندارد محیط زیستی برای امکانات و تاسیسات دریافت فضولات نفتی از نفتکش ها، کشتی ها و شناورها

لجن های نفتی و آب های آغشته به نفت در نفتکش ها و کشتی ها که حاصل فعالیت آنها روی دریاست، طبق قوانین ملی و بین المللی باید در بنادر، به صورتی ایمن و همخوان با محیط زیست، تحویل شوند، این فضولات نباید در دریا رها شوند.

بر اساس تبصره 3 ماده 5 قانون حفاظت از دریاها و رودخانه های قابل کشتیرانی در مقابل آلودگی نفتی، سازمان حفاظت محیط زیست، موظف به تدوین و ابلاغ استانداردهای محیط زیستی برای این امر بوده است که استاندارد مزبور، تدوین و ابلاغ شده است.

** تدوین و اجرای طرح مدیریت محیط زیست در مناطق ویژه مالی پتروشیمی

یکی از مناطق با ریسک بالای آلودگی دریایی، منطقه خورموسی و مجاورت منطقه ویژه مالی پتروشیمی ماهشهر است، به منظور بهبود کیفیت محیط زیست این منطقه، سازمان محیط زیست اقدام به تدوین و ابلاغ مقدار کمی پارامترهای فیزیک و شیمیایی آب دریا به عنوان اهداف کیفیت آب دریا در این منطقه نموده است.

این اهداف در تعامل با شرکت ملی صنایع پتروشیمی به شرکت های فعال منطقه ابلاغ شده و مقرر است شرکت های مزبور، اقدام به تدوین و اجرای طرح مدیریت محیط زیست خود برای دستیابی به اهداف یاد شده نمایند.

همچنین با هماهنگی شرکت های صدور گواهینامه سیستم مدیریت محیط زیست ISO 14001 طرح های مزبور به طور مستمر مورد ممیزی قرار می گیرند.

** ادامه عملیات بازرسی- ممیزی محیط زیستی از سکوها و تاسیسات نفتی در میادین نفتی خلیج فارس

وقوع حوادث نفتی با منشاء دریایی از ناحیه سکوها و ثبت مستمر این حوادث و اطلاع رسانی روی پورتال سازمان، تدوین طرح بازرسی محیط زیستی از سکوها، ظرفیت سازی درون سازمانی و برگزاری سه دوره تخصصی برای 18 نفر از کارشناسان سازمان حفاظت محیط زیست و نیز تعدادی از مدیران این سازمان، هماهنگی با وزارت نفت، شرکت نفت فلات قاره و سازمان بنادر و دریانوردی برای انجام بازرسی ها، انجام بازرسی ها در سالهای 1395 و 1396، ارائه گزارش ملی از وضعیت محیط زیستی سکوها و تاسیسات نفتی فرا ساحل کشور و تهیه بانک اطلاعات محیط زیستی سکوها و تاسیسات نفتی فرا ساحل بعضی از اقدامات اجرا شده در این زمینه است.

** نظارت بر عملکرد خارج سازی مغروقه های اروند و خور موسی

در آبراهه های اروند رود و خور موسی، شناورهای غرق شده ای وجود دارند که ناوبری ایمن را دچار اختلال می نمایند، نوع محموله و نیز بقایای سوخت این شناورها به دلیل روند پوسیدگی ریسک محیط زیستی را افزایش می دهد که سازمان بنادر و دریانوردی طبق یک برنامه اجرایی، اقدام به خارج سازی این مغروقه ها می نماید.

در تعامل با سازمان حفاظت محیط زیست، سازمان بنادر و دریانوردی موظف به رعایت همه جنبه های محیط زیستی و کنترل ریسک عملیات است.

سازمان حفاظت محیط زیست بر روند خارج سازی و کانتینر سایز کردن شناورها طبق طرح مدیریت محیط زیست، طرح اقتضایی مقابله با آلودگی و ضوابط محیط زیستی ابلاغی، نظارت می نماید.

** اقدامات مربوط اجرای تصمیم نامه IMO مبنی بر استفاده از سوخت کم گوگرد برای شناورها

برای حصول اطمینان از کشتیرانی پاک تر و سبز، سازمان بین المللی دریانوردی (آیمو) قوانین و مقررات سخت گیرانه ای در قالب کنوانسیون بین المللی جلوگیری از آلودگی ناشی از کشتی ها (مارپل) تصویب نموده است، دولت جمهوری اسلامی ایران در آبان ماه سال 1381 به ضمیمه ششم کنوانسیون مارپل ملحق شد.

براساس ضمیمه ششم کنوانسیون مارپل از سال 2020، تمام کشتی ها ملزم به استفاده از سوخت نیم درصد گوگرد، خواهند شد، سازمان حفاظت محیط زیست اقداماتی را برای الزام آماده سازی کشور برای تامین سوخت با کیفیت مورد نظر انجام داده است.

** تدوین و استقرار فرایند معرفی و ثبت شرکتهای ایرانی فعال در مقابله با آلودگی دریا به مرکز میمک

یکی از زمینه های همکاری منطقه ای برای حفاظت از محیط زیست خلیج فارس و دریای عمان، مرکز منطقه ای مقابله با آلودگی دریا (میمک) واقع در بحرین است.

این مرکز شرکت های فعال در امر مقابله با آلودگی دریا را به کشورهای منطقه معرفی می نماید تا در صورت احتیاج از توان آنها استفاده گردد.

شرکتهای توانمند ایرانی نیز از این پس با تمهیدات سازمان حفاظت محیط زیست ایران و تکمیل مدارک و طی فرایند ممیزی، از سوی مرکز میمک به منطقه معرفی خواهند شد.

** اقدامات مربوط به اجرای کنوانسیون آب توازن

کشتی ها برای تعادل دریانوردی از آب توازن استفاده می نمایند، تخلیه آب توازن به آب های سرزمینی دارای پیامدهای نامطلوب محیط زیستی است، ورود گونه های غیر بومی و مهاجم و نیز عوامل بیماری زا از جمله مخاطرات تخلیه کنترل نشده آب توازن است.

برای این امر کنوانسیون آب توازن به وجود آمد و ایران به آن ملحق شد، از سال 1396 الزامات این کنوانسیون لازم الاجرا شد و سازمان بنادر و دریانوردی مرجع آن به شمار می رود.

برای کنترل های محیط زیستی، سازمان حفاظت محیط زیست، اقداماتی مانند معین معیارهای توانمندی آزمایشگاه های معتمد مربوط به آب توازن کشتی ها، شناسایی و ارزیابی آزمایشگاههای معتمد مربوط به آب توازن کشتی ها و معرفی آزمایشگاه های معتمد سازمان حفاظت محیط زیست مربوط به آب توازن به سازمان بنادر و دریانوردی انجام داد.

** آغاز تعاملات با شرکت نفت فلات قاره به منظور ارتقای عملکرد محیط زیستی

شرکت نفت فلات قاره، یکی از اصلی ترین شرکت های موثر در اقتصاد کشور به شمار می رود، فعالیتهای این شرکت هم در منطقه ساحلی و هم در دریا گسترش دارد که واجد جنبه های شاخص محیط زیستی روی آب، هوا و خاک است.

تعاملات برای ارتقای عملکرد محیط زیستی این شرکت می تواند به نحو موثری از بروز آلودگی ها پیشگیری و صنایع و تاسیسات این شرکت را همخوان و سازگار با محیط زیست کند.

** تدوین استاندارد کیفیت آبهای محیطی دریای خزر

برای داشتن معیاری معین در برنامه ریزی و اقدامات بهبود کیفیت محیط زیست دریا، استاندارد کیفیت آبهای محیطی لازم است، برای پایش وضعیت محیط زیست دریایی و نیز اثربخشی اقدامات اجرا شده نیز مقایسه وضعیت موجود با حدود استاندارد الزامی است.

با توجه به دو ضرورت فوق و نیز به منظور ارتقای همکاری بین کشورهای حاشیه دریای خزر و اقدامات هماهنگی بین این کشورها، استاندارد کیفیت آبهای محیطی دریای خزر تدوین و ابلاغ شد.

** تدوین مصوبه پیشنهادی هیات وزیران برای اجرای برنامه زمان بندی جایگزینی شناورهای با موتور دو زمانه

بخشی از ناوگان صیادی و نیز شناورهای تفریحی ایران با موتورهای دو زمانه کار می نمایند که آلودگی زیادی به همراه دارند، در سال 1391 مصوبه هیئت وزیران الزام کرد که شناورهای مزبور نباید ثبت شوند و موتور آنها باید با موتور چهار زمانه جایگزین گردد.

در مقطع کنونی به دلیل ضعف زیرساختها این امر محقق نشده و مسائل حقوقی و انتظامی نیز پدید آمده است که سازمان حفاظت محیط زیست و سازمان بنادر و دریانوردی، مصوبه جدیدی را تدوین و پیشنهاد نموده اند که متمم و یا جایگزین مصوبه قبلی گردد و طبق یک برنامه زمانبدی منطقی شناورهای فعال ساماندهی شوند و موتورهای آنها جایگزین شوند.

** عملیاتی کردن تدوین برنامه اقدام ملی حفاظت از فک خزری، تدوین برنامه پیشنهادی اقدام ملی حفاظت و احیا مصب های رودخانه های منتهی به دریای خزر، پیشنهاد برنامه اجرایی در تفاهم نامه همکاری زیست محیطی با وزارت محیط زیست آلمان، آنالیز طرح حفاظت و احیای زیستگاه تخمگذاری لاک پشتان دریایی در دریای عمان و پیگیری مسائل زیست محیطی مرتبط با انتقال مرجان ها در جزیره هندورابی بعضی دیگر از برنامه های اجرا شده است.

** برنامه های آینده

طرح قانون حفاظت محیط زیست دریایی کشور، تشکیل ستاد ملی معین خسارات زیست محیطی با منشاء فرا ملی با همکاری معاونت حقوقی ریاست جمهوری، ایجاد بانک اطلاعاتی گونه های پلانکتونی موجود در مناطق دریایی کشور، نظارت مستمر بر نحوه عملکرد آزمایشگاههای توانمند مربوط به آب توازن کشتی ها، تهیه دستورالعمل های مربوط به اجرایی شدن کنوانسیون کنترل و مدیریت آب توازن (BWM)، تدوین استاندارد تخلیه پساب به دریای خزر و تدوین استاندارد کیفیت آبهای محیطی و استاندارد تخلیه پساب به دریای عمان و خلیج فارس از جمله برنامه های مهم برای آینده است.

علمی 9014** 1055

جعبه مهر: قدرت گرفته از سیستم مدیریت محتوای بانیما